Illustratie: Mellon
Achter de gelekte naaktfoto’s van enkele bekende mediafiguren blijken twee studenten schuil te gaan, die blijkbaar erg gemakkelijk gênant beeldmateriaal wisten los te peuteren. Waarom doen we eigenlijk aan sexting? En misschien nog prangender: hoe leuk is het?
“Een dick pic is een duidelijke uiting van waardering; hard en onbevreesd verticaal. Je kunt er niet naast kijken. Toch blijft het, zo zonder enige context, een vreemd gezicht. Net een naakte rat. Onmogelijk ook om een flatterend perspectief te vinden.”
Terwijl we vanop een bankje toekeken hoe een klas schoolkinderen het park binnenstormde, zette mijn vriend zijn mening over kiekjes van opgerichte genitaliën uiteen. Aangezien ik van hem nog geen dergelijk digitaal teken van appreciatie ontvangen had, vroeg ik naar wie hij in het verleden al eentje verzond.
“Mijn vriendin destijds studeerde in een ander land”, zei hij. “Uit het niets stuurde ze pikante beelden door terwijl ik in de les zat. Ik ben toen snel naar het toilet gelopen om mijn opwinding voor haar vast te leggen.”
Voor we elkaar in levenden lijve ontmoetten, correspondeerden hij en ik, door gesloten grenzen van elkaar gescheiden, wekenlang via WhatsApp en FaceTime. Tot diep in de nacht hingen we aan de telefoon. Toch mondde die ijverige e-correspondentie nooit uit in cyberseks.
“Hoe had je gereageerd als ik je toen seksueel getinte berichtjes gestuurd had?” vroeg ik hem terwijl we een sigaret deelden en de ruziënde schoolkinderen probeerden negeren.
Hij dacht even na.
“Hangt af van de timing. Als je te snel was beginnen te sexten, had ik me afgevraagd naar welke Tinder-matches je die foto’s nog allemaal stuurde. In dat geval had zo’n beeld weinig met mij te maken gehad. Maar na een lange videocall waarbij we allebei opgewonden waren, had ik het als een bevestiging van wederzijdse aantrekking opgevat. Digitaal beschik je namelijk niet over dezelfde aanwijzingen als in de fysieke wereld.”
Kort daarna, toen mijn vriend alweer ver weg was, waagden we ons alsnog aan een potje geavanceerde sexting: telefoonseks met real time visuals. Terwijl hij een avondwandeling door zijn stad maakte, hijgde ik vanop duizend kilometer afstand het een en ander in zijn oor. Om het, letterlijk en figuurlijk, nog wat spannender te maken, verstuurde ik ook een paar beelden. Riskant leek me dit vooral voor hem.
Male gaze
Nochtans woedde tegelijkertijd in Vlaanderen een mediastorm omdat de naaktfoto’s van enkele BV’s gelekt waren. Getrouwde mannen hadden naar – vermoedelijk dezelfde – onbekende vrouw expliciete foto’s en filmpjes van zichzelf gestuurd.
“Hoe dom kun je zijn om zoiets naar een vreemde te sturen, was een veelgehoorde reactie”, zegt seksuologe Kaat Bollen. “Maar die mannen hadden waarschijnlijk het gevoel iets met haar te delen, voor hen was zij geen wildvreemde. In mijn praktijk zie ik vaak dat iedereen die vreemdgaat, denkt dat zijn bedrog niet zal uitkomen. Door de adrenaline van de seksuele roes wanen we ons ongenaakbaar. In een lange relatie verdwijnt vaak de begeerte, om die opnieuw te voelen gaan we vreemd. Iemand die geil wordt van jouw filmpjes is dan natuurlijk superopwindend.”
Of je van bedrog kunt spreken wanneer er geen daadwerkelijke, offline seks aan te pas komt, verschilt volgens Bollen van persoon tot persoon.
“We weten natuurlijk niet welke afspraken die BV’s daarover als koppel maakten, maar ervan uitgaande dat ze zich in een monogame relatie bevinden, zijn ze in elk geval wel digitaal vreemdgegaan. De drempel om digitaal vreemd te gaan, ligt lager. Zo’n uitwisseling begint vaak onschuldig met enkele berichtjes, en wordt gaandeweg pikanter. Maar voor je het weet, heeft heel Vlaanderen je filmpjes gezien. Digitaal overspel laat erg duidelijke sporen achter, dat maakt het voor de bedrogen partner extra hard. Want weten dat je partner is vreemdgegaan, is al moeilijk. Maar de feitelijke beelden dan ook nog eens op je netvlies gebrand hebben, is moordend.”
Hoewel ik de wijdverspreide beelden niet gezien heb, kan ik me de knulligheid ervan perfect voorstellen. De vuile sportsokken, de opgeblazen borstkas, het pompeus geheven geslachtsdeel en de dito geile grijns; alleen al de mise-en-scène van zulke beelden is lichtjes traumatiserend.
“Veel mannen weten niet hoe ze zichzelf sexy in beeld moeten brengen. Ze zijn het simpelweg niet gewend om zoals vrouwen voortdurend bekeken te worden”, vindt Anja (30), biseksueel modejournaliste en fervent sexter.
“Ik herinner me hoe een van mijn vorige partners de wanhoop nabij was: hij schreef dat hij al een half uur een foto probeerde maken voor mij, maar dat het hem echt niet lukte. Uiteraard zijn er ook meisjes en vrouwen die zich hier niet comfortabel bij voelen. Maar als vrouw krijg je de verleidelijke poses zo door je strot geramd, op Instagram, in advertenties of modebladen, dat je ondertussen wel je angles kent. Ik heb die male gaze zo geïnternaliseerd dat ik haast automatisch mijn rug krom. Als vrouw ben je veel meer bezig met je zo verleidelijk mogelijk te presenteren. Dat merk ik ook wanneer ik met vrouwen sext: hun foto’s zijn altijd flatterend, veel sensueler dan wat mannen me toesturen.”
Op datingplatformen voor mannen zoals Grindr en Planet Romeo is de sensualiteit vaak ver te zoeken, vindt Tuur (26), architect.
“Bij mannen draait het toch erg om het demonstreren van potentie, mannelijkheid. Zo is XXL een erg populaire categorie op Grindr. Vrouwen zijn daar intelligenter in, zij weten dat seks om meer dan enkel genitaliën draait. Zelf stuur ik enkel een dick pic als er expliciet om gevraagd wordt. Ik laat liever andere mooie aspecten van mijn lichaam zien. Zo heb ik meer oog voor details. Ik vind mooie handen, lippen, of een uniek uiterlijk veel opwindender. Maar wanneer ik op zo’n datingapp met iemand chat, zal ik eerder stereotiepe mannelijkheid dan genderfluïditeit accentueren. Dat levert toch een duidelijk verschil in respons op.”
“Veel mannen willen gewoon ook graag eens geobjectiveerd worden”, besloot mijn vriend op ons parkbankje. Volgens hem moesten de naaktbeelden die de BV’s vol vertrouwen naar een, waarschijnlijk, onbekende stuurden zeker niet als een staaltje mannelijke overmoed geïnterpreteerd worden. Eerder het tegenovergestelde.
“Aangezien mannen het meestal niet gewend zijn om als lustobject gezien te worden, voelen ze zich uiteraard geflatteerd wanneer een vrouw hen om naaktfoto’s vraagt.”
“Verlang jij ernaar om geobjectiveerd te worden?” informeerde ik. Hij haalde zijn schouders op.
“Soms, misschien.”
Terwijl hij door zijn neus de rook uitblies, corrigeerde hij zichzelf. “Natuurlijk.”
Virtuele uiting van verhitte liefde
Sexting is op zich geen nieuw fenomeen, het nam in de loop van de decennia enkel verschillende vormen aan. Waar geliefden in de jaren tachtig erotische beelden per Polaroid uitwisselden, nemen ze die vandaag simpelweg met hun smartphone, instant en eindeloos.
In 70 procent van de gevallen gebeurt sexting binnen de context van een romantische relatie. Dat constateerde Joris Van Ouytsel, doctor in de communicatiewetenschappen die aan de Universiteit Antwerpen de invloed van digitale media op relatiebeleving en seksualiteit onderzoekt.
“Het verzenden van expliciete foto’s is een manier om te flirten. Bij jongeren dient sexting vaak zelfs als eerste stap om seksueel intiem te zijn, bij jongvolwassenen is het vooral een bevestiging van de band, een teken van liefde. Jongvolwassenen doen wel vaker aan sexting met onbekenden. Jongens en meisjes versturen overigens even vaak expliciete beelden van zichzelf, maar ook verspreiden ze even frequent naaktfoto’s van anderen. De enige genderverschillen zijn dat jongens minder lijden onder de sociale gevolgen van ongewenst uitgelekte beelden, en dat meisjes meer onder druk staan om aan sexting te doen.”
Internationaal onderzoek over sexting richtte zich tot nog toe enkel op jongeren en jongvolwassenen.
Van Ouytsel: “De enige studie die over de leeftijdscategorie 30+ bestaat, is in het kader van koppeltherapie. Daaruit bleek dat sexting helpt bij intimiteitsproblemen, maar koppels die wel goed functioneren, worden er niet per se gelukkiger van. Over sexting bij volwassenen is verder niets geweten. Later dit academiejaar vat ik er daarom een studie over aan.”
Een virtuele uiting van verhitte liefde: zo zou ik ook mijn eigen sextingpraktijken omschrijven. Toen ik eerder een opiniestukje over de BV-Leaks schreef – kort samengevat: al die moraalridders moeten sexting misschien eerst zelf maar eens uitproberen, wie weet leren ze er nog wat van – zag ik dat genereus afgebroken worden op Twitter door, hoofdzakelijk, mannen van middelbare leeftijd.
“Als deze dame denkt dat foto’s van genitaliën iets met liefde te maken hebben, heb ik met haar te doen”, zo schreef er eentje. Maar als deze heer denkt dat sexting zich daartoe beperkt, heb ik met hem te doen. Aan hem gaat namelijk een wonderlijke wereld van sexy, en bovenal veelzijdig smartphonegebruik verloren.
Laten we even terugspoelen naar die telefoonseks escapade.
Een redelijk alledaags gesprek tussen mij en mijn vriend was plots nogal spannend geworden. Uitgebreid deed ik hem uit de doeken hoe onze eerste ontmoeting in een alternatief universum zou verlopen. Ik, een toevallige passant op straat, op blits bezoek in zijn stad, vraag hem om een vuurtje. Al rokend slaan we een praatje. Hij is, uiteraard, geïntrigeerd en biedt me een kopje thee aan. Het is koud buiten, ik stem in. Toevallig woont hij vlakbij. Terwijl ik achter hem aan de trappen naar zijn appartement oploop, bestudeer ik zijn welgevormde kont. Ik laat mijn blik bewust branden. Binnen nemen we plaats in zijn krappe zetel. Mijn dij drukt tegen zijn bovenbeen aan. Hij vraagt me welke thee ik verkies. Ik vraag hem of hij niets sterkers in huis heeft.
Terwijl ik mijn vertelstem liet zakken, laveerde mijn vriend met steeds meer moeite langs de reële voorbijgangers in zijn stad. Hij zei amper wat, maar aan de grommetjes die hij voortbracht, merkte ik dat hij erg opgewonden was. Ik stelde me voor hoe hij met zijn oortjes in, handen in de zakken, door de avondlijke menigte kuierde, op zijn gelaat een geile, haast idiote grijns.
Om hem nog wat verder te drijven maakte ik enkele foto’s waarop ik steeds minder kleren aanhad. Van genitaliën was geen sprake, wel van een hese voice-over die de verhaallijn liet ontsporen.
Sexting staat me toe mijn geliefde even dichtbij te voelen, ongeacht het aantal kilometers dat ons van elkaar scheidt. Al het opgekropte verlangen even vrij te laten, bijna alsof we samen in bed liggen, bijna.
Maar wat dan met sexting buiten een relatie? Uiteraard is zo’n kinky uitwisseling met een wildvreemde spannend en provocatief. Maar voor Anja gaat het om veel meer dan enkel de adrenaline.
“Sexten maakt voor mij deel uit van het digitale verleidingsspel. Het betekent niet per se dat ik ook daadwerkelijk met de persoon in kwestie zal slapen. Ik heb wel gemerkt dat ik er bij mannelijke matches voorzichtiger mee moet zijn, die durven nogal snel in slutshaming vervallen. Nochtans vind ik sexting met vreemden in de vorm van roleplaying of fantasiescenario’s uitdenken een veilige manier om op voorhand het water te testen. Al sextend krijg je al snel mee waar iemand zich wel of niet comfortabel mee voelt. Ik vind het zelf ook gemakkelijker zo mijn grenzen aan te geven dan tijdens fysieke seks.
“In de eerste plaats betekent sexting voor mij samen een verhaal schrijven. Vaak weerspiegelt dat narratief ook de aard van het contact. Zo stuurde ik een tijdje met een kunstenares, onze gesprekken waren erg contemplatief, poëtisch zelfs. Dus toen zij me vertelde dat de figuur van de Maagd Maria vaak geërotiseerd wordt in christelijke kunst, fotografeerde ik mezelf in een lange, wit doorschijnende jurk, met mijn hand in mijn onderbroek.”
Ook voor Tuur is de beste sexting vooral een fantasierijke bezigheid.
“Toen ik op mijn dertiende ontdekte dat ik homo was, kon ik enkel via het internet met andere mannen praten. Die contacten waren erg tijdsintensief; heuse erotische epistels werden destijds uitgewisseld. Maar fysieke ontmoetingen draaiden bijna altijd uit op een gigantische teleurstelling. Vaak bleek dat we een illusie gecreëerd hadden waar geen van beiden aan kon voldoen. Maar nog steeds zie ik sexting vooral als een manier om te experimenteren met verschillende rollen die ik in het dagelijkse leven minder gemakkelijk kan aannemen. Met het ouder worden kwam onder invloed van datingapps de nadruk jammer genoeg meer op het visuele te liggen. Eigenlijk is Grindr één groot erotisch prentenboek, waar voornamelijk gespierde torsomannen goed scoren.”
Geknevelde naakte vrouw
Hoe opwindend het ook is om, al dan niet voor een onbekende, gepersonaliseerde porno te creëren, de kans dat je beelden ongewenst verder verspreid worden zit er altijd in. Zo merkten Anja en Tuur al dat sommige van hun matches het niet altijd even nauw met de sextingetiquette namen.
Anja: “Ik hou ervan om op voorhand via een sms-conversatie samen een sexy scenario voor de eerste echte ontmoeting uit te denken. Soms durf ik daar weleens in uit te dagen. Zo schreef ik deze persoon dat hij me maar meteen tegen de muur moest duwen wanneer hij binnenkwam. Uiteindelijk lukte het hem niet meer om langs te komen, maar stuurde hij me een foto om me zoet te houden, zoals hij zelf schreef. Ik schrok me rot: op het beeld zag ik een aan het plafond geknevelde, halfnaakte vrouw met een zak over haar hoofd. Ik geloof niet dat zij van het bestaan van deze foto op de hoogte was, laat staan dat ze wist dat die zomaar doorgestuurd werd. Ik blokte hem meteen. Achteraf bedacht ik me dat hij waarschijnlijk gewoon nerveus was. Veel mannen denken dat ze sowieso op sexting moeten ingaan, ook al voelen ze zich er misschien oncomfortabel bij.”
Ook bij Tuur was van consent niet altijd sprake.
“Meer dan eens stuurde een Grindr-match me een foto toe waarop hij iemand anders penetreert, waarschijnlijk om zijn potentie de demonstreren. Vroeger ging ik ervanuit dat de afgebeelde mannen wel op de hoogte waren van die beelden. Maar nu betwijfel ik dat. Ik maakte namelijk zelf mee dat een date onverwachts zijn telefoon bovenhaalde tijdens de seks en me ongevraagd begon te filmen. Ik vroeg hem dat filmpje te verwijderen, maar geen idee of dat ook echt gebeurd is. Grindr heeft lang zijn nu gehad, maar nu ben ik toch op zoek naar contacten met meer betekenis.”
In ons digitale, door pandemieën geteisterde tijdperk zou je je kunnen afvragen waarom een potje sexting eigenlijk nog zoveel ophef veroorzaakt. Is sexting in het nieuwe normaal van anderhalve meter afstand en Zoom-zoveel-je-kunt niet juist de veiligste vorm van seks die er bestaat?
Van Ouytsel: “Blijkbaar bestaan er toch nog mensen die sexting niet begrijpen, getuige de heisa over de zogeheten BV-Leaks. Ik hoop dat hierdoor wel het inzicht groeit dat de verspreiders van de beelden daders zijn, niet de makers ervan. Maar ik verwacht wel dat de normen hierover stilaan veranderen, waardoor het uitlekken van naaktfoto’s minder erg wordt.”
Bollen: “Met sexting is het net zoals met vreemdgaan: hoewel een groot deel van de bevolking het doet, rust er nog een groot taboe op. Maar om sexting echt te normaliseren, moet het opgenomen worden in de seksuele voorlichting. We moeten onze kinderen van jongs af aan meegeven dat ze mogen genieten van cyberseks, maar dat er ook zaken zijn waarvoor ze moeten oppassen; zoals bijvoorbeeld jezelf niet te herkenbaar in beeld brengen. Maar ik vrees dat dat nog even zal duren, aangezien de generatie die nu de seksuele opvoeding geeft over het algemeen nog niet zo vrij is op dat vlak.”
Voor toekomstig sextinggenot aldus één vuistregel van mij als uitsmijter: wie niet voor lul wilt staan, verstuurt gewoon geen ordinaire dick pic. Plus est en vous.